8.5.5 Sukatan Membulat, SPM Praktis (Kertas 2)


Soalan 5:
Rajah di bawah menunjukkan sebuah semi bulatan PTS, dengan pusat O dan jejari 8 cm. PTR ialah sector sebuah bulatan dengan pusat P dan Q ialah titik tengah OS.
[Guna π = 3.142]
Hitung
(a)TOQ, dalam radians,
(b) panjang, dalam cm , lengkok TR,
(c) luas, dalam cm2, kawasan berlorek.


Penyelesaian:
(a)
kosTOQ= 4 8 = 1 2  TOQ= 60 o =60× π 180 =1.047 radians

(b)


TPO= 30 o   =30× π 180   =0.5237 P T 2 = 8 2 + 8 2 2( 8 )( 8 )kos120 P T 2 =192 PT= 192 PT=13.86 cm Panjang lengkok TR=13.86×0.5237 =7.258 cm

(c)
Luas sektor PTR = 1 2 × 13.86 2 ×0.5237 =50.30  cm 2 Panjang TQ = P T 2 P Q 2 = 13.86 2 12 2 =6.935 cm Luas  PTQ = 1 2 ×12×6.935 =41.61  cm 2 Luas kawasan berlorek =50.3041.61 =8.69  cm 2


7.3.4 Statistik, SPM Praktis (Kertas 1)


Soalan 7:
Satu set data mengandungi dua belas nombor positif.
Diberi bahawa Σ ( x x ¯ ) 2 =600 dan Σ x 2 =1032.
Cari
(a) varians
(b) min

Penyelesaian:
(a)
Varians= Σ ( x x ¯ ) 2 N             = 600 12             =50

(b)
Varians= Σ x 2 N ( x ¯ ) 2         50= 1032 12 ( x ¯ ) 2      ( x ¯ ) 2 =8650             =36            x ¯ =36



Soalan 8 (2 markah):
Jadual menunjukkan maklumat tentang suatu set data.

Jadual

Nyatakan
(a) nilai p jika m = 20,
(b) nilai q jika p = 2.5.

Penyelesaian:
(a)
Sisihan piawai baharu = sisihan piawai asal × p
20 = 5 × p
p = 4

(b)
Median baharu = [median asal × p] + 1
q = 2p × 1
q = 2(2.5) + 1
q = 5 + 1
q = 6



Soalan 9 (3 markah):
Jadual menunjukkan taburan skor yang diperolehi sekumpulan murid dalam suatu pertandingan.

Jadual

(a)
 Nyatakan nilai minimum bagi x jika skor mod ialah 4.
(b) Cari min skor bagi taburan itu jika x = 1.
 
Penyelesaian:
(a)
Nilai minimum bagi x = 8

(b)
Min = 1( 3 )+2( 6 )+3( 7 )+4( 1 )+5( 1 ) 3+6+7+1+1 = 45 18 =2.5

7.3.3 Statistik, SPM Praktis (Kertas 1)


Soalan 5:
Satu set data terdiri daripada 9, 2, 7, x2 – 1 dan 4. Diberi min ialah 6, cari
(a) nilai positif bagi x,
(b) median dengan menggunakan nilai x di (a).

Penyelesaian:
(a)
Min=6 9+2+7+ x 2 1+4 5 =6 x 2 +21=30     x 2 =9  x=±3 Nilai positif bagi x=3.

(b)
Mengatur nombor dalam susunan menaik
2, 4, 7, 8, 9
Median = 7


Soalan 6:
Suatu set mempunyai tujuh nombor dengan sisihan piawai 3 dan suatu set lain mempunyai tiga nombor dengan sisihan piawai 4. Kedua-dua set nombor itu mempunyai min yang sama.
Jika dua set nombor tersebut digabungkan, cari varians.

Penyelesaian:
X ¯ 1 = Σ X 1 n 1 m= Σ X 1 7 Σ X 1 =7m m= Σ X 2 3 Σ X 2 =3m σ= Σ X 2 N ( X ¯ ) 2 σ 2 = Σ X 2 N ( X ¯ ) 2 9= Σ X 1 2 7 m 2 63=Σ X 1 2 7 m 2 Σ X 1 2 =7 m 2 +63

16= Σ X 2 2 3 m 2 48=Σ X 2 2 3 m 2 Σ X 2 2 =48+3 m 2 Σ Y 2 =Σ X 1 2 +Σ X 2 2 Σ Y 2 =7 m 2 +63+3 m 2 +48   =10 m 2 +111 ΣY=Σ X 1 +Σ X 2 ΣY=7m+3m=10m Varians Gabungan: σ 2 = Σ Y 2 N ( ΣY N ) 2 σ 2 = 10 m 2 +111 10 ( 10m 10 ) 2 = 10 m 2 +111 10 m 2 = 10 m 2 +11110 m 2 10 = 111 10 =11.1

6.8.8 Geometri Koordinat, SPM Praktis (Kertas 2)


Soalan 8:
Rajah di bawah menunjukkan sisi empat ABCD. Titik C terletak pada paksi-y.

Persamaan garis lurus AD ialah 2y = 5x – 21.
(a) Cari
(i) persamaan garis lurus AB,
(ii) koordinat A,
(b) Titik P bergerak dengan keadaan jaraknya dari titik D sentiasa 5 unit.
Cari persamaan lokus P.


Penyelesaian:
(a)(i)
2y=5x21 y= 5 2 x 21 2 m AD = 5 2 m AB × m AD =1 m AB × 5 2 =1 m AB = 2 5 Persamaan AB y y 1 = m AB ( x x 1 ) y+1= 2 5 ( x+2 ) 5y+5=2x4 5y=2x9

(a)(ii)
2y=5x21 .......... ( 1 ) 5y=2x9 .......... ( 2 ) ( 1 )×5:10y=25x105 .......... ( 3 ) ( 2 )×2:10y=4x18 .......... ( 4 ) ( 2 )( 4 ):0=29x87                 x=3 Dari ( 1 ), 2y=1521 2y=6 y=3 A=( 3 , 3 )

(b)
y=2, 4=5x21 5x=25 x=5 Titik D=( 5, 2 ) PD=5 ( x5 ) 2 + ( y2 ) 2 =5 ( x5 ) 2 + ( y2 ) 2 =25 x 2 10x+25+( y 2 4y+4 )=25 x 2 + y 2 10x4y+4=0

6.8.7 Geometri Koordinat, SPM Praktis (Kertas 2)


6.8.7 Geometri Koordinat, SPM Praktis (Kertas 2)
Soalan 7:
Penyelesaian secara lukisan berskala tidak diterima.
Rajah di bawah menunjukkan segi tiga PRS. Sisi PR bersilang dengan paksi-y pada titik Q.


(a) Diberi PQ : QR = 2 : 3, cari
(i) koordinat P,
(ii) persamaan garis lurus PS,
(iii) luas, dalam unit2, segi tiga PRS.
(b) Titik M bergerak dengan keadaan jaraknya dari titik R adalah sentiasa dua kali jaraknya dari titik S.
Cari persamaan lokus M.


Penyelesaian:
(a)(i)
P=( 2( 6 )+3h 2+3 , 2( 12 )+3k 2+3 ) ( 0,6 )=( 12+3h 5 , 24+3k 5 ) 12+3h 5 =0        3h=12  h=4 24+3k 5 =6 3k=3024 k=2 P=( 4,2 )

(a)(ii)
m PS = 2( 6 ) 42  = 8 6  = 4 3 Persamaan PS: y y 1 = 4 3 ( x2 ) y( 6 )= 4 3 x+ 8 3 3y+18=4x+8 3y=4x10

(a)(iii)
Luas  PRS = 1 2 | 4   2    6   2  6  12   4 2 | = 1 2 | ( 24+24+12 ) ( 43648 )| = 1 2 | 60 ( 80 )| =70  unit 2

(b)
Katakan P=( x,y ) MR=2MS ( x6 ) 2 + ( y12 ) 2 =2 ( x2 ) 2 + ( y+6 ) 2 ( x6 ) 2 + ( y12 ) 2 =4[ ( x2 ) 2 + ( y+6 ) 2 ] x 2 12x+36+ y 2 24y+144=4[ x 2 4x+4+ y 2 +12y+36 ] x 2 12x+ y 2 24y+180=4 x 2 16x+4 y 2 +48y+160 3 x 2 +3 y 2 4x+72y20=0


4.2.4 SPM Praktis, Persamaan Serentak


Soalan 7:
Diberi perimeter sebuah segi empat tepat ialah 24 cm dan luasnya ialah 35 cm2 . Cari panjang dan lebar segi empat tepat itu.

Penyelesaian:
Anggap panjang = x cm dan lebar = y cm.
Diberi perimeter = 24 cm
Maka, 2x + 2y = 24
x + y = 12 ------ (1)

Diberi luas = 112 cm2
Maka, xy = 35 ------ (1)

Dari persamaan (1): y = 12 – x ------ (3)
Ganti (3) ke dalam (2):
x (12 – x) = 35
12xx2 = 35
x2 – 12x  + 35 = 0
(x – 5)(x – 7) = 0
x = 5, 7

Ganti x = 5 ke dalam (3):
y = 12 – 5 = 7

Ganti x = 7 ke dalam (3):
y = 12 – 7 = 5

Maka,
panjang = 5 cm dan lebar = 7 cm
atau
panjang = 7 cm dan lebar = 5 cm.



Soalan 8:

Dalam rajah di atas, PQRS ialah sekeping kertas berbentuk segi empat tepat dengan luas 112 cm2 . STR berbentuk semibulatan digunting daripada kertas itu. Perimeter kertas yang tinggal ialah 52 cm. Dengan menggunakan π = 22/7, hitung nilai-nilai integer x dan y.

Penyelesaian:
Diberi luas PQRS = 112 cm2
Maka, (14x)(2y) = 112
28xy = 112
xy = 4 ------ (1)

Diberi perimeter kertas yang tinggal PSTRQ = 52 cm
PS + QR + PQ + Panjang lengkok STR = 52
2y + 2y + 14x + ½ (2πr) = 52
4y + 14x + (22/7) (7x) = 52
4y + 14x + 22x = 52
4y + 36x = 52
y + 9x = 13 ------ (2)

Dari persamaan (2): y = 13 – 9x ------ (3)

Ganti (3) ke dalam (1):
x (13 – 9x) = 4
13x – 9x2 = 4
9x2 – 13x + 4 = 0
(x – 1)(9x – 4) = 0
x = 1      atau    4/9 (bukan integer)

Dari (3):
Nilai integer x = 1,
Nilai integer y yang sepadan
= 13 – 9(1)
= 4.

3.7.4 Fungsi Kuadratik, SPM Praktis (Soalan Panjang)


Soalan 6:


Rajah di atas menunjukkan graf lengkung y = x2 + xkx + 5 dan y = 2(x – 3) – 4h yang bersilang pada dua titik pada paksi-x. Cari
(a) nilai k dan nilai h,
(b) nilai minimum bagi kedua-dua lengkung itu.


Penyelesaian:
(a)
y= x 2 +xkx+5 = x 2 +( 1k )x+5 = [ x+ ( 1k ) 2 ] 2 ( 1k 2 ) 2 +5 paksi simetri bagi graf ini ialah x= ( 1k ) 2

y=2 ( x3 ) 2 4h paksi simetri bagi graf ini ialah x=3. Maka,  1k 2 =3             1+k=6                      k=7

Gantikan k=7 ke dalam persamaan y= x 2 +x7x+5   = x 2 6x+5 Pada paksix,y=0; x 2 6x+5=0 ( x1 )( x5 )=0 x=1,5

Pada titik ( 1,0 ) Gantikan x=1,y=0 ke dalam graf: y=2 ( x3 ) 2 4h 0=2 ( 13 ) 2 4h 4h=2( 4 ) 4h=8 h=2

(b)
Lengkung y= x 2 6x+5 = ( x3 ) 2 9+5 = ( x3 ) 2 4 Maka, nilai minimumnya=4. Bagi lengkung y=2 ( x3 ) 2 8, nilai minimum=8.

3.7.3 Fungsi Kuadratik, SPM Praktis (Soalan Panjang)


Soalan 5:
Diberi fungsi kuadratik f(x) = 2x2px + p mempunyai nilai minimum –18 pada nilai x = 1.
  1. Cari nilai p dan nilai q.
  2. Dengan nilai p dan nilai q yang diperoleh, cari nilai-nilai x di mana graf f(x), memotong paksi-x.
  3. Seterusnya, lakarkan graf bagi f(x).

Penyelesaian:
(a)
f( x )=2 x 2 px+q =2[ x 2 p 2 x+ q 2 ] =2[ ( x+ p 4 ) 2 ( p 4 ) 2 + q 2 ] =2[ ( x p 4 ) 2 p 2 16 + q 2 ] =2 ( x p 4 ) 2 p 2 2 +q

Maka, p 4 =1( 1 ) dan  p 2 8 +q=18( 2 ) Dari( 1 ),p=4. Ganti p=4 ke dalam ( 2 ): ( 4 ) 2 8 +q=18    16 8 +q=18              q=18+2                =16


(b)
f( x )=2 x 2 4x16 Memotong paksi-x,f( x )=0. 2 x 2 4x16=0 x 2 2x8=0 ( x4 )( x+2 )=0 x=4,2 Graf f( x ) memotong paksi-x di x=2 dan x=4.

(c)


3.6.4 Fungsi Kuadratik, SPM Praktis (Soalan Pendek)


Soalan 7:
Cari julat nilai k jika persamaan kuadratik 3(x2kx – 1) = kk2 mempunyai dua punca nyata yang berbeza.

Penyelesaian:
3( x 2 kx1 )=k k 2 3 x 2 3kx3k+ k 2 =0 3 x 2 3kx+ k 2 k3=0 a=3,b=3k,c= k 2 k3 Dua punca nyata berbeza. b 2 4ac>0 ( 3k ) 2 4( 3 )( k 2 k3 )>0 9 k 2 12 k 2 +12k+36>0 3 k 2 +12k+36>0 k 2 +4k+12>0 k 2 4k12<0 ( k+2 )( k6 )<0 k=2,6



Julat nilai k ialah 2<k<6.



Soalan 8 (4 markah):
Fungsi kuadratik f ditakrifkan oleh f(x) = x2 + 4x + h, dengan keadaan h ialah pemalar.
(a) Ungkapkan f(x) dalam bentuk (x + m)2 + n, dengan keadaan m dan n ialah pemalar.

(b)
 Diberi nilai minimum bagi f(x) ialah 8, cari nilai h.

Penyelesaian:
(a)
f(x) = x2 + 4x + h
  = x2 + 4x + (2)2 – (2)2 + h
  = (x + 2)2 – 4 + h

(b)
Diberi nilai minimum bagi f(x) = 8
– 4 + h = 8
h = 12



Soalan 9 (3 markah):
Cari julat nilai x dengan keadaan fungsi kuadratik f(x) = 6 + 5xx2 ialah negatif.

Penyelesaian:
(a)
f(x) < 0
6 + 5xx2 < 0
(6 – x)(x + 1) < 0
x < –1, x > 6



3.6.2 Fungsi Kuadratik, SPM Praktis (Soalan Pendek)


Soalan 5:
Diberi persamaan kuadratik hx2 – (h + 2)x – (h – 4) = 0 mempunyai punca-punca yang nyata dan berbeza. Cari julat nilai h.

Penyelesaian:
Persamaan kuadratik h x 2 ( h+2 )x( h4 )=0 mempunyai punca-punca yang nyata dan berbeza. Maka,  b 2 4ac>0 ( h2 ) 2 4( h )( h+4 )>0 h 2 +4h+4+4 h 2 16h>0 5 h 2 12h+4>0 ( 5h2 )( h2 )>0 Pekali  h 2  positif, graf melengkung ke bawah ( 5h2 )( h2 )=0 h= 2 5 ,2



Julat nilai h bagi ( 5h2 )( h2 )>0 ialah  h< 2 5  atau h>2.




Soalan 6:
Rajah di bawah menunjukkan graf fungsi kuadratik f(x) = (x + 3)2 + 2h – 6, dengan keadaan h ialah pemalar.



(a) Nyatakan persamaan paksi simetri bagi lengkung itu.
(b) Diberi nilai minimum bagi fungsi itu ialah 4, cari nilai h.

Penyelesaian:
(a)
Apabila x + 3 = 0
x = –3
Maka, persamaan paksi simetri bagi lengkung itu ialah x = –3.

(b)
Apabila x + 3 = 0, f(x) = 2h – 6
Nilai minimum bagi f(x) ialah 2h – 6.
Maka, 2h – 6 = 4
2h = 10
h = 5