6.3.4 Kecerunan dan Luas di Bawah Graf, SPM Praktis (Kertas 2)


Soalan 9:
Rajah menunjukkan graf laju-masa bagi pergerakan satu objek dalam tempoh 34 saat.

(a) Nyatakan tempoh masa, dalam saat, objek itu bergerak dengan laju seragam.
(b) Hitung kadar perubahan laju, dalam ms-2, objek itu dalam tempoh 8 saat pertama.
(c) Hitung nilai bagi u, jika purata laju objek itu dalam tempoh 26 saat terakhir ialah 6 ms-1.

Penyelesaian:
(a) Tempoh masa objek itu bergerak dengan laju seragam = 26s – 20s = 6s

(b) Kadar perubahan laju objek itu dalam tempoh 8 saat pertama = 106 08 = 4 8 = 1 2  ms 2

(c) Laju= Jarak Masa ( 1 2 ×12×( 6+u ) )+( 6×u )+( 1 2 ×8×u ) 26 =6   36+6u+6u+4u=156    16u=120    u=7.5  ms 1


Soalan 10 (5 markah):
Rajah menunjukkan graf jarak-masa bagi satu perjalanan sebuah kereta dari Kuala Lumpur ke Ipoh.


(a) Nyatakan tempoh masa, dalam minit, pemandu itu berhenti rehat di Tapah.
(b) Hitung laju, dalam kmj-1, kereta itu dari Kuala Lumpur ke Tapah.
(c) Hitung purata laju, dalam kmj-1, kereta bagi keseluruhan perjalanan  itu.


Penyelesaian:
(a)
1400 – 1345 = 15 minit
Pemandu berhenti rehat di Tapah selama 15 minit.


(b)

Laju= Jarak Masa Laju= 152 km 1 3 4  j 13451200 =1 j 45 min Laju=86.86  kmj 1 Laju kereta dari Kuala Lumpur ke Tapah=86.86  kmj 1


(c)

Purata laju= Jumlah jarak Jumlah masa   = 205 km 3 1 3  j 15201200 =3 j 20 min Purata laju=61.5  kmj 1 Purata laju kereta bagi keseluruhan perjalanan=61.5  kmj 1


4.10.6 Matriks, SPM Praktis (Soalan Panjang)


Soalan 11 (5 markah):
Semasa hari sukan sekolah, murid menggunakan kupon untuk membeli makanan dan minuman.
Ali dan Larry masing-masing telah membelanjakan RM31 dan RM27. Ali membeli 2 kupon makanan dan 5 kupon minuman manakala Larry membeli 3 kupon makanan dan 1 kupon minuman.
Menggunakan kaedah matriks, hitung harga, dalam RM, bagi satu kupon makanan dan bagi satu kupon minuman.

Penyelesaian:
Ali membelanjakan RM31. Dia membeli 2 kupon makanan dan 5 kupon minuman.
Larry membelanjakan RM27. Dia membeli 3 kupon makanan dan 1 kupon minuman.
x = Harga bagi satu kupon makanan
y = Harga bagi satu kupon minuman

( 2    5 3    1 )( x y )=( 31 27 )             ( x y )= 1 2( 1 )5( 3 ) ( 1    5 3     2 )( 31 27 )             ( x y )= 1 215 ( 1( 31 )+( 5 )( 27 ) 3( 31 )+2( 27 ) )             ( x y )= 1 13 ( 104 39 )             ( x y )=( 8 3 ) x=8 dan y=3 Maka, harga bagi satu kupon makanan ialah RM8 dan harga bagi satu kupon minuman ialah RM3.


Soalan 12 (5 markah):
Jadual menunjukkan maklumat pembelian buku oleh Maslinda.
 Jadual

Maslinda membeli x buah buku Sejarah dan y buah buku Sains. Jumlah buku yang dibeli ialah 5. Jumlah harga untuk buku yang dibeli ialah RM17.

(a)
Tulis dua persamaan linear dalam sebutan x dan y untuk mewakili maklumat di atas.

(b)
Seterusnya, dengan menggunakan kaedah matriks, hitung nilai x dan nilai y.

Penyelesaian:
(a)
x + y = 5
4x + 3y = 17

(b)
( 1    1 4    3 )( x y )=(  5 17 )             ( x y )= 1 1( 3 )4( 1 ) (   3    1 4       1 )(  5 17 )             ( x y )=1( 3( 5 )+( 1 )( 17 ) 4( 5 )+( 1 )( 17 ) )             ( x y )=1( 1517 20+17 )             ( x y )=1( 2 3 )             ( x y )=( 2 3 ) x=2 dan y=3


2.5.6 SPM Praktis (Soalan Panjang)


Soalan 12 (5 markah):
Rajah menunjukkan dua garis selari, POQ dan RMS dilukis pada suatu satah Cartes.

Rajah

Cari
(a) persamaan garis lurus RMS,
(b) pintasan-x bagi garis lurus MN.


Penyelesaian:
(a)
m RMS = m POQ    = 10 20    = 1 2 Pada titik ( 4, 6 ) y 1 =m x 1 +c 6= 1 2 ( 4 )+c 6=2+c c=8 Maka, persamaan garis lurus RMS y= 1 2 x+8


(b)
Apabila y=0, 1 2 x+8=0 1 2 x=8 x=16 Pintasan-x bagi garis lurus MN ialah 16.


2.5.5 SPM Praktis (Soalan Panjang)


Soalan 10 (6 markah):
Rajah menunjukkan dua garis lurus, JK dan LM, dilukis pada suatu satah Cartes.
Garis lurus KM adalah selari dengan paksi-x.

Rajah

Cari
(a) persamaan garis lurus KM,
(b) persamaan garis lurus LM,
(c) nilai bagi k.



Penyelesaian:
(a)

Persamaan garis lurus KM ialah y = 3

(b)
Diberi persamaan JK: 2y=4x+3 y=2x+ 3 2 Oleh itu,  m JK =2 m LM = m JK =2 y=mx+c Pada M( 5, 3 ) 3=2( 5 )+c 3=10+c c=7  Persamaan garis lurus LM ialah y=2x7.


(c)

Gantikan ( k,0 ) ke dalam y=2x7 0=2( k )7 7=2k k= 7 2



Soalan 11 (5 markah):
Rajah 4 menunjukkan segi empat selari yang dilukis pada suatu satah Cartes yang mewakili kedudukan rumah Rahman, sekolah, pawagam dan kedai.


Diberi bahawa skala ialah 1 unit : 1 km.
(a) Hitung jarak, dalam km, di antara rumah Rahman dan sekolah.
(b) Cari persamaan garis lurus yang menghubungkan sekolah ke pawagam.

Penyelesaian:
(a)
2y = 3x + 15
Apabila y = 0
3x + 15 = 0
3x = –15
x = –5

Rumah Rahman = (–5, 0)
Sekolah = (3, 0)

Jarak di antara rumah Rahman dan sekolah
= 3 – (– 5)
= 8 unit
= 8 km

(b)
2y=3x+15 y= 3 2 x+ 15 2 Maka m= 3 2 Pada titik ( 3, 0 ),  y 1 =m x 1 +c 0= 3 2 ( 3 )+c 9 2 +c=0 c= 9 2 Maka persamaan garis lurus y= 3 2 x 9 2 2y=3x9


4.7.6 Penaakulan Matematik, SPM Praktis (Kertas 2)


Soalan 12 (5 markah):
(a) Nyatakan sama ada pernyataan majmuk berikut adalah benar atau palsu.
2 > 3 dan (–2)3 = –8

(b) Tulis dua implikasi berdasarkan pernyataan berikut:
a > b jika dan hanya jika a – b > 0

(c) Jadual 1 menunjukkan bilangan sisi dan bilangan paksi simetri bagi beberapa poligon sekata.

Jadual 1

Buat satu kesimpulan secara aruhan dengan melengkapkan pernyataan berikut:
Bilangan paksi simetri bagi sebuah poligon sekata dengan n sisi ialah __________.

Penyelesaian:
(a)
Palsu. Nilai bagi 2 adalah kurang daripada 3, 2 < 3.

(b)
Implikasi 1: Jika a > b, maka a – b > 0
Implikasi 2: Jika a – b > 0, maka a – b > 0

(c)
Bilangan paksi simetri bagi sebuah poligon sekata dengan n sisi ialah
Bilangan sisi poligon sekata = bilangan  paksi simetri poligon sekata


Soalan 13 (5 markah):
(a) Nyatakan sama ada pernyataan-pernyataan berikut ialah pernyataan benar atau pernyataan palsu.
( i ) {  }{ S,E,T } ( ii ) { 1 }{ 1,2,3 }={ 1,2,3 }

(b) Rajah 7 menunjukkan tiga corak pertama daripada suatu jujukan corak-corak.

Rajah 7

Diberi bahawa diameter setiap bulatan ialah 20 cm.
(i) Buat satu kesimpulan umum secara aruhan bagi luas kawasan tidak berlorek.

(ii)
Seterusnya, hitung luas kawasan tidak berlorek untuk corak ke-5.

Penyelesaian:
(a)(i) Benar

(a)(ii) Palsu

(b)(i)
Luas kawasan tidak berlorek (pertama)
= (20 × 20) – π(10)2
= 400 – 100π
= 100 (4 – π)

Luas kawasan tidak berlorek (kedua)
= 4 × 100 (4 – π)
= 400 (4 – π)

Luas kawasan tidak berlorek (ketiga)
= 9 × 100 (4 – π)
= 900 (4 – π)
100 (4 – π), 400 (4 – π), 900 (4 – π), …
102 (4 – π), 202 (4 – π), 302 (4 – π), …

Kesimpulan umum = n2 (4 – π)
n = 10, 20, 30, …


(b)(ii)

Luas kawasan tidak berlorek untuk corak ke-5
= 502 (4 – π)
= 2500 (4 – π)


4.7.5 Penaakulan Matematik, SPM Praktis (Kertas 2)



Soalan 10:
(a)(i) Nyatakan sama ada pernyataan berikut adalah benar atau palsu.
   Semua garis lurus mempunyai kecerunan positif.
(ii) Tuliskan akas bagi implikasi berikut.
If x = 5, maka x2 = 25.
(b) Tulis Premis 2 untuk melengkapkan hujah berikut::
Premis 1: Jika Q ialah satu nombor ganjil, maka 2 × Q ialah satu nombor genap.
Premis 2: _____________________
Kesimpulan: 2 × 3 ialah satu nombor genap.

(c) Buat satu kesimpulan umum secara aruhan bagi urutan nombor 4, 18, 48, 100, … yang mengikut pola berikut:
4 = 1 (2)2
18 = 2 (3)2
48 = 3 (4)2
100 = 4 (5)2
  .
  .
  .


Penyelesaian:
(a)(i) Palsu
(a)(ii) Jika x2 = 25, maka x = 5

(b) Premis 2: 3 ialah satu nombor ganjil

(c) n (n + 1)2, di mana n = 1, 2, 3, …



Soalan 11 (5 markah):
(a) Nyatakan sama ada pernyataan berikut adalah benar atau palsu.


(b)
Tulis akas bagi implikasi berikut:


(c)
Tulis Premis 2 untuk  melengkapkan hujah berikut:
Premis 1   :  Jika x ialah nombor ganjil, maka x tidak boleh dibahagi tepat dengan 2.
Premis 2   : ………………………………………………………
Kesimpulan : 24 bukan nombor ganjil.

(d)
Berdasarkan maklumat di bawah, buat satu kesimpulan secara deduksi bagi luas permukaan sfera dengan jejari 9 cm.



Penyelesaian:
(a)
Benar

(b)
Jika suatu sudut ialah sudut tirus, maka sudut itu berada di antara 0o dan 90o.

(c)
24 boleh dibahagi tepat dengan 2.

(d)
4π(9)2 = 324π
Luas permukaan bagi sfera ialah 324π.


2.5.5 SPM Praktis (Soalan Panjang)


Soalan 15 (4 markah):
Penyelesaian menggunakan kaedah matriks tidak dibenarkan untuk soalan ini.
Rajah menunjukkan kolam ikan berbentuk segi empat tepat dengan perimeter 62 m.

Diberi bahawa panjang kolam adalah 3 kali lebar kolam itu.
Hitung panjang, dalam m, kolam ikan itu.

Penyelesaian:
Diberi y + 4 = 3x
y = 3x – 4 …………. (1)

Perimeter = 62
2x + 2(y + 4) = 62
2x + 2y + 8 = 62
2x + 2y = 54
(÷2) x + y = 27 …………. (2)

Gantikan (1) ke dalam (2):
x + 3x – 4 = 27
4x – 4 = 27
4x = 27 + 4
4x = 31
x = 7.75

Dari (1): y = 3x – 4
Apabila x = 7.75
y = 3(7.75)4
y = 19.25

Panjang kolam ikan
= y + 4
= 19.25 + 4
= 23.25 m



Soalan 16 (4 markah):
Selesaikan persamaan kuadratik berikut:
2 3x5 = x 3x1

Penyelesaian:
2 3x5 = x 3x1 2( 3x1 )=x( 3x5 ) 6x+2=3 x 2 5x 3 x 2 5x+6x2=0 3 x 2 +x2=0 ( 3x2 )( x+1 )=0 3x2=0  atau  x+1=0 x= 2 3  atau  x=1

2.5.4 SPM Praktis (Soalan Panjang)


Soalan 13 (4 markah):
Rajah menunjukkan sebuah laluan taman berbentuk segi empat tepat. Terdapat 8 keping batu pemijak berbentuk bulat yang sama saiz dibina di laluan itu.


Diberi luas laluan itu ialah 32 m2, cari diameter, dalam m, sekeping batu pemijak itu.

Penyelesaian:
Diberi luas laluan=32  m 2 =320000  cm 2 x( x+4 )=320000 x 2 +4x320000=0 a=1, b=4, c=320000 x= b± b 2 4ac 2a x= 4± 4 2 4( 1 )( 320000 ) 2( 1 ) x= 4± 1280016 2 x= 4+1131.38 2  atau  41131.38 2 x=563.69 atau 567.69 ( abaikan ) Diameter sekeping batu pemijak=x =563.69 cm =5.64 m



Soalan 14 (5 markah):
Penyelesaian dengan kaedah matriks tidak dibenarkan untuk menjawap soalan ini.
Rajah menunjukkan sebuah basikal dan sebuah basikal roda tiga.


Hitung bilangan basikal dan bilangan basikal roda tiga jika terdapat 64 pedal dan 74 tayar.


Penyelesaian:
Katakan basikal = x dan basikal roda tiga = y
Jadi,
2x + 2y = 64 …………. (1)
2x + 3y = 74 …………. (2)
(2) – (1)
3y – 2y = 74 – 64
y = 10

Apabila y = 10
Dari (2)
2x + 3(10) = 74
2x = 7430
2x = 44
x = 22

Maka, bilangan basikal ialah 22 dan bilangan basikal roda tiga ialah 10.


3.5.5 Set, SPM Practis (Soalan Panjang)


Soalan 9 (3 markah):
(a) Diberi bahawa set E = {nombor kuasa dua sempurna} dan set F = {9, 16, 25}.
Lengkapkan gambar rajah Venn di ruang jawapan untuk menunjukkan hubungan antara set E dan set F.

Jawapan:


(b)
Gambar rajah Venn pada Rajah 1 menunjukkan set X, set Y dan set Z.
Set semesta, ξ = X U Y U Z.



Nyatakan hubungan yang diwakili oleh rantau berlorek di antara set X, set Y dan set Z.


Penyelesaian:

(a)


(b)


Maka, hubungan yang diwakili oleh rantau berlorek di antara set X, set Y dan set Z ialah (X ∩ Y) ∪ Z



Soalan 10 (3 markah):
Gambar rajah Venn di ruang jawapan menunjukkan set P, set Q dan set R dengan keadaan set semesta ξ = P U Q U R.
Pada rajah di ruang jawapan, lorek set
(a) P’,
(b) (PQ) U R

Jawapan:



Penyelesaian:
(a)



(b)




9.6.5 Bumi Sebagai Sfera, SPM Praktis (Kertas 2)


Soalan 6:
Rajah di bawah menunjukkan titik-titik P, Q, R, A, K dan C, pada permukaan bumi. O ialah pusat bumi.


(a) Cari kedudukan bagi A.

(b) Diberi jarak QR ialah 3240 batu nautika, cari longitud bagi Q.

(c) Hitung jarak, dalam batu nautika, KA, diukur sepanjang selarian latitud sepunya.

(d) Sebuah kapal terbang berlepas dari A dan terbang arah barat ke K, sepanjang selarian latitud sepunya. Kemudian, ia terbang arah selatan ke Q. Purata laju kapal terbang itu ialah 550 knot.
Hitung jumlah masa, dalam jam, yang diambil bagi keseluruhan penerbangan itu.

Penyelesaian:
(a)
Longitud bagi A = (180o – 15o) = 165o T
Latitud bagi A = 50o U
Oleh itu, kedudukan bagi A = (50o U, 165o T).

(b)
QOR= 3240 60 = 54 o Longitud bagi Q=( 165 o 54 o )T  = 111 o T

(c)
Jarak bagi KA
= 54 x 60 x kos 50o
= 2082.6 batu nautika

(d)
Jumlah jarak=AK+KQ =2082.6+( 50×60 ) =5082.6 batu nautika Jumlah masa = 5082.6 550  =9.241 jam