Bab 9 Pembezaan


9.8 Pembezaan, SPM Praktis (Kertas 2)

Soalan 3:
Lengkung y = x3 – 6x2 + 9x + 3 melalui titik P (2, 5) dan mempunyai dua titik pusingan A (3, 3) dan B.
Cari
(a) kecerunan lengkung itu pada P.
(b) persamaan normal kepada lengkung itu pada P.
(c) koordinat B dan menentukan sama ada B adalah titik maksimum atau titik minimum.


Penyelesaian:
(a)
y = x3 – 6x2 + 9x + 3
dy/d= 3x2 – 12x + 9
di titik P (2, 5),
dy/d= 3(2)2 – 12(2) + 9 = –3
Kecerunan lengung pada titik P = –3.

(b)
Kecerunan normal pada titik P = ⅓
persamaan normal pada P (2, 5):
yy1 = m (x - x1)
y – 5 = ⅓ (x– 2)
3y – 15 = x – 2
3y = x + 13

(c)
Pada titik pusingan dy/dx= 0.
3x2 – 12x + 9 = 0
x2 – 4x + 3 = 0
(x – 1)( x – 3) = 0
x – 1 = 0 atau x – 3 = 0
x = 1 atau x = 3 (titik A)

Pada titik B:
x = 1
y = (1)3– 6(1)2 + 9(1) + 3 = 7
Maka, koordinat = (1, 7)

Apabila x=1,  d 2 y d x 2 =6x12 d 2 y d x 2 =6( 1 )12 d 2 y d x 2 =6<0 d 2 y d x 2 <0, B ialah titik maksimum.



Soalan 4:
 

Rajah di atas menunjukkan sebuah kon dengan diameter 0.8m dan tinggi 0.6m. Air dituang ke dalam kon dengan kadar tetap 0.02m3s-1. Cari kadar perubahan tinggi paras air pada ketika tinggi parasnya ialah 0.5m.


Penyelesaian:


Isipadu air, I= 1 3 π j 2 h I= 1 3 π ( 2 3 h ) 2 h I= 4 27 π h 3 dI dh =( 3 ) 4 27 π h 2 dI dh = 4 9 π h 2


Kadar perubahan tinggi paras air pada ketika tinggi parasnya ialah 0.5m = d h d t .

dh dt = dh dI × dI dt  Petua rantai  dh dt = 9 4π h 2 ×0.02  Diberi  dI dt =0.02  dh dt = 9 4π ( 0.5 ) 2 ×0.02 dh dt =0.0572 m s 1

Katakan,
h = tinggi paras air
j = jejari permukaan air
I = isipadu air

j h = 0.4 0.6  Konsep segitiga serupa  j h = 2 3 j= 2 3 h

 

Bab 9 Pembezaan

9.7 Pembezaan, SPM Praktis (Kertas 1)

Soalan 1:
Bezakan ungkapan 2x (4x2 + 2x - 5) terhadap x.

Penyelesaian:
2x (4x2 + 2x – 5) = 8x3 + 4x2– 10x
d/dx (8x3 + 4x2 – 10x)
= 24x + 8x –10 


Soalan 2:
Diberi y= x 3 +2 x 2 +1 3x , cari  dy dx .

Penyelesaian:
y= x 3 +2 x 2 +1 3x y= x 3 3x + 2 x 2 3x + 1 3x y= x 2 3 + 2x 3 + 1 3 x 1 dy dx = 2x 3 + 2 3 1 3 x 2 dy dx = 2x 3 + 2 3 1 3 x 2



Soalan 3:
Diberi y= 3 5x+1 , cari  dy dx

Penyelesaian:
y= 3 5x+1 =3 ( 5x+1 ) 1 2 dy dx = 1 2 .3 ( 5x+1 ) 3 2 ( 5 ) dy dx = 15 2 [ ( 5x+1 ) 3 ] 1 2 dy dx = 15 2 ( 5x+1 ) 3


Soalan 4: 
Cari  ds dt  bagi setiap fungsi yang berikut. (a) s= ( t 3 t ) 2 (b) s= ( t+1 )( 35t ) t 2

Penyelesaian:
(a)
s= ( t 3 t ) 2 s=( t 3 t )( t 3 t ) s= t 2 6+ 9 t 2 s= t 2 6+9 t 2 ds dt =2t18 t 3 =2t 18 t 3 ds dt =2t 18 t 3

(b)
s= ( t+1 )( 35t ) t 2 s= 3t5 t 2 +35t t 2 s= 5 t 2 2t+3 t 2 s=5 2 t + 3 t 2 s=52 t 1 +3 t 2 ds dt =2 t 2 6 t 3 ds dt = 2 t 2 6 t 3



Soalan 5:
Diberi y= 3 5 u 5 , dengan keadaan u=4x+1.  Cari   dy dx  dalam sebutan x.  

Penyelesaian:
y= 3 5 u 5 , u=4x+1 y= 3 5 ( 4x+1 ) 5 dy dx =5. 3 5 ( 4x+1 ) 4 .4 dy dx =12 ( 4x+1 ) 4